Alles dat groeit en bloeit gaat immers ook een keer dood. Omdat het simpelweg herfst wordt, de winter te streng bleek, het dier gewoon zijn maximale leeftijd bereikte, werd gegrepen door een roofdier of geschept door een auto. Door een alles verwoestende bosbrand of verzwolgen door het immers stuivende stuifzand. Daarover gaat ‘In schoonheid vergaan’, waarin de foto’s van Martijn Nugteren samen met de teksten van Wim Huijser het boeiende verhaal vertellen over vergankelijkheid.
In schoonheid vergaan
De mooie ingetogen cover verraadt al veel. Wie nu bang is voor te veel dood en verderf, dat valt enorm mee. Sterker nog, het boek staat vol prachtige, vaak abstracte, detailfoto’s van bijvoorbeeld nerven, vacht of veren. Of zoals de inleiding van het boek zelf mooi verwoordt: “Het zal wellicht even schrikken zijn geweest. De eekhoorn op het omslag zag er bij een eerste blik heel aaibaar uit en zijn pose leek er een van vredige rust. Maar al bij het lezen van de ondertitel sloeg de twijfel toe: ‘doodse observaties in de natuur’. Dat betekent dat de eekhoorn niet slaapt, maar in eeuwige rust verkeert. Hij is dood. En bij het openslaan van dit boek zal duidelijk zijn geworden dat verval, aftakeling en de dood op vrijwel alle pagina’s in alle schoonheid aanwezig is.”
Mooie, vlotte teksten
De teksten behandelen steeds een aspect, vaak beschreven vanuit persoonlijke ervaringen van Wim. Over bijvoorbeeld aangespoelde zeesterren (en hoe je deze conserveert), de schoonheid van sneeuwvlokken, opdrogende plassen of jaarringen. Geen droge kost, maar vlot geschreven en leerzaam. “Toch wordt sneeuw op veel plaatsen steeds meer een luxegoed. Je zou het daarom moeten kunnen verplaatsen, of beter nog: bewaren, want we weten hoe snel het vergaat: het verdwijnt als sneeuw voor de zon. En dat zagen we ruim een week later dan ook gebeuren. Wat eerst nog een romantisch winterplaatje was, begon al gauw gaten te vertonen. Het eerst natuurlijk in de stad, waar sneeuwschuivers en strooiwagens er langs de weg een weinig appetijtelijke kliederboel van maken… Zo kwam ik er vijf dagen na de dooiaanval nog een hardnekkig sneeuwhoopje tegen toen ik met opgerolde mouwen – de temperatuur had met 18 graden inmiddels bijna zomerse waarden aangenomen – een wandeling in de Achterhoek maakte. Onder een laagje aarde en blad, waarschijnlijk opgeworpen door een passerende hond, trof ik tot mijn verrassing nog een helderwit bergje aan dat gebruik maakte van het eeuwenoude principe van de ijskelder zoals je die op landgoederen nog wel eens tegenkomt.”
Prachtige fotografie
De foto’s sluiten grotendeels bij de teksten aan, maar volgen deze niet altijd letterlijk. In plaats van zeesterren wordt bijvoorbeeld ingezoomd op andere aspecten van het strand. De foto’s zelf, één tot vier per pagina, worden niet vergezeld door onderschriften. Je mag er eerst zelf een verhaal bij bedenken, hetgeen goed werkt bij deze manier van fotograferen. Voor wie toch wil weten wat er nu op de foto staat, is er achterin het boek een lijstje opgenomen.
Het boek is, ondanks de vaak passende donkere sfeer, zeker geen somber boek. Wel toont het boek verrassende en prachtige details waar andere natuurfotografen meestal aan voorbij lopen. De vormgeving is eenvoudig, maar doeltreffend en blinkt vooral uit in de per pagina of per spread bij elkaar gezochte foto’s. Die versterken elkaar enorm goed en is echt een sterk punt in dit boek. Dit boek raadt ik dan ook zeker iedereen aan, alleen al omdat het laat zien dat schoonheid niet alleen zit in gouden uurtjes of boterzachte bosanemoontjes.
Wil je meer weten over Martijn Nugteren. In Natuurfotografie Magazine nummer 3 van 2022 lees je een zeer persoonlijk verhaal van Martijn, of lees hier een interview met Martijn Nugteren.
