Rode zon boven de duinen

Geen zonsopkomst is hetzelfde. Soms is de zon vanaf het allereerste begin dat zij boven de horizon komt fel en uitgebeten. Andere keren komt er een knalrood zonnetje op wat nog lang rood blijft. Het is dezelfde zon maar iedere keer anders, hoe kan dat?
De zon is inmiddels al 5 minuten op en nog steeds is hij knalrood en niet uitgebeten. Een bizarre kleur combinatie met de verder blauwachtige duinen, alsof we nog in het blauwe uurtje zitten. Hoe kan dit?
De zon is inmiddels al 5 minuten op en nog steeds is hij knalrood en niet uitgebeten. Een bizarre kleur combinatie met de verder blauwachtige duinen, alsof we nog in het blauwe uurtje zitten. Hoe kan dit? Fotograaf: Johan van der Wielen

Schiermonnikoog

In september ga ik altijd naar Schiermonnikoog. Niet alleen voor het geven van een workshop maar ook voor mijzelf. Of ik dan vroeg opsta, is afhankelijk van de weersomstandigheden maar ook door mijn eigen wensen.

Het begint met vrijdagmorgen. De nacht is helder geweest en er is nauwelijks wind. Toch voelt mijn zadel niet nat als ik ver vóór zonsopkomst het pension uitstap. Maar ja, eenmaal buiten ga je gewoon op pad. Vandaag staat de kwelder op het programma. Het is de donkerste plek van het eiland en er zou een komeet te zien moeten zijn. Dit viel uiteindelijk wat tegen maar daarna was het wachten op de zonsopkomst.

Kraakheldere hemel zonder enige vocht. In het midden het sikkeltje van de maan.
Kraakheldere hemel zonder enige vocht. In het midden het sikkeltje van de maan. Fotograaf: Johan van der Wielen

Mikken voor de zon

Het feit dat er geen vocht in de lucht zat, was duidelijk te zien aan hoe ver je kon kijken en hoe donker de blauwe lucht was. Alles was droog, geen dauwdruppeltje te zien. Dat betekent dat de zon opkomt als een felle bol, door niets wordt het licht getemperd of verstrooid. Gedurende deze periode is het mogelijk de zon precies achter het baken op te laten komen maar de felheid van het licht, zelfs nog voor de zon helemaal boven de horizon, maakt belichting erg lastig.

Met wat kunst en vliegwerk (fiks onderbelichten), lukt het om de zon niet te laten uitbijten ondanks de enorme felheid van het licht.
Met wat kunst en vliegwerk (fiks onderbelichten), lukt het om de zon niet te laten uitbijten ondanks de enorme felheid van het licht. Fotograaf: Johan van der Wielen

Mist

De volgende ochtend was compleet anders. Het was wederom windstil maar alles was kletsnat (zo ontdekte ik toen ik zonder nadenken op mijn zadel ging zitten). Eenmaal buiten het dorp kwamen de mistflarden mij al tegemoet. Dat lijkt niet zo uniek maar op een eiland komt dit zelden voor. Wie wel eens op de Wadden is geweest, weet dat het hier eigenlijk altijd wel waait. Windstil en veel vocht komt dan ook nauwelijks voor.

Ik heb een hoog punt opgezocht omdat ik op die manier overzicht heb over de vele duinenrijen.

Volledig andere ochtend: enorme luchtvochtigheid waardoor de hemel flets en heiig is. In de duinvalleien hangen mistbanken wat het geheel tot een bizar tafereel maakt.
Volledig andere ochtend: enorme luchtvochtigheid waardoor de hemel flets en heiig is. In de duinvalleien hangen mistbanken wat het geheel tot een bizar tafereel maakt. Fotograaf: Johan van der Wielen

De hoeveelheid vocht in de lucht zorgt ook voor een volledig andere zonsopkomst. Vocht zorgt voor lichtverstrooiing waardoor de zon veel minder flets is. Sterker nog, als de zon vlak boven de horizon staat is hij nog niet eens zichtbaar.

Eerste beeld van de zon, hij lijkt achter een wolkenband op te komen maar dat is puur de enorme hoeveelheid vocht in de lucht. In het begin is de zon ook enorm vaag, in tegenstelling tot gisteren, en knalrood.
Eerste beeld van de zon, hij lijkt achter een wolkenband op te komen maar dat is puur de enorme hoeveelheid vocht in de lucht. In het begin is de zon ook enorm vaag, in tegenstelling tot gisteren, en knalrood. Fotograaf: Johan van der Wielen
Zelfs als hij al een heel stuk boven de horizon staat is hij nog steeds rood en nog lang niet zo fel.
Zelfs als hij al een heel stuk boven de horizon staat is hij nog steeds rood en nog lang niet zo fel. Fotograaf: Johan van der Wielen

Zelfs als de zon helemaal op is en al ver boven de horizon staat, is hij nog steeds rood en vaal. Je kunt er nog prima tegenin kijken en ook fotograferen is geen probleem. Het effect van vocht!

2 reacties

  1. Dank je wel Johan! Eindelijk weet ik nu waarom de zon de ene keer mooi te zien is en de andere keer een uitgebeten vlek is. Onderbelichting in de M stand goed plan. Maar de omgeving wordt dan ook donkerder?

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

2 reacties

  1. Dank je wel Johan! Eindelijk weet ik nu waarom de zon de ene keer mooi te zien is en de andere keer een uitgebeten vlek is. Onderbelichting in de M stand goed plan. Maar de omgeving wordt dan ook donkerder?

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: