De koperwiek, voorbode van de winter

Een dikke knal tegen het raam en een sperwer die verward weg vloog. De sperwer had de klap overleefd, maar zijn prooi bleef met een geknakt nekje achter op het terras. De sperwer kwam niet terug, wat de mogelijkheid bood om de prooi eens van dichterbij te bekijken. Het slachtoffer van de sperwer was een koperwiek.
De koperwiek is een wintergast
De koperwiek is een echte wintergast. Bij hevige sneeuwval is de koperwiek minder schuw en sneller te vinden in je tuin. Fotograaf: Danny Bitter

De koperwiek is te herkennen aan de grote koperkleurige vlek die loopt van de flanken tot onder de oksels. Vooral in de vlucht valt de koperkleurige kleur op. De kop heeft twee lichte strepen, één bij de wenkbrauw en eentje bij de snavel. Met zijn gespikkelde borst heeft hij wel wat weg van de zanglijster en de kramsvogel, met wie hij vaak te vinden is.

Koperwieken broeden in het hoge noorden, in Scandinavië. Hier leven ze vooral in naaldbomen, maar je kunt ze ook vinden in berkenbossen en op bergvlaktes. Ze broeden vanaf eind april tot in juli met meestal twee legsels van vier tot zes eitjes. In de broedperiode eten koperwieken insecten, regenwormen, slakken en andere ongewervelden. In de winterperiode trekken ze naar het zuidwesten, onder andere naar Nederland en Belgïe. Als de winter te koud is trekken ze verder naar het zuiden of gaan ze dichter naar de stad, omdat het daar warmer is.

Oksel- en borstveertjes van de koperwiek. Fotograaf: Christien van der Veen

In september kun je de eerste koperwieken in Nederland zien, maar vooral in oktober trekken ze met tienduizenden over Nederland en België. Je kunt dan gaan ‘moonwatchen’. Op nachten met volle maan kun je dan heel veel koperwieken voor de maan langs zien trekken. Het weer moet hier wel perfect voor zijn: geen regen, geen mist, zwakke noordenwind en een heldere sterrenhemel.

Koperwieken foerageren in besdragende struiken in bijvoorbeeld parken en tuinen, maar je kunt ze ook vinden op de grond in een wat natter weiland of langs een bosrand.

In Nederland is vooral de duindoorn een populaire maaltijd, maar ze zijn ook gek op de bessen van hulst, lijsterbes, meidoorn en kardinaalsmuts. Ze houden ook van op grond gevallen fruit, bijvoorbeeld appels of peren.

Je kunt de koperwiek in de winter vinden op besdragende struikjes, zoals de gelderse roos. Fotograaf: Christien van der Veen

Fototips

  • Koperwieken zijn relatief schuwe vogels die bij het minste gevaar beschutting zoeken. Dit kan het fotograferen lastig maken, bij de minste beweging vliegen ze weg. Je kunt hierop inspelen door het gedrag te observeren. Komen ze steeds terug naar dezelfde struik? Steeds rond dezelfde tijd op de dag? Zoek een verdekt opgestelde plek om de koperwieken op te wachten. Het beste is om jezelf op te laten gaan in de omgeving, door bijvoorbeeld onder een camouflagenet te gaan zitten of in een schuiltent/auto.
  • Koperwieken houden van beschutting. Maak eens een voederplek dichtbij struiken of een houtkant. Houd wel rekening met de achtergrond.
  • Vooral in periodes met veel sneeuwval of stevige doorzettende vorst wordt de koperwiek minder schuw en heb je een grotere kans dat ze naar je tuin komen. Je kunt je koperwieken blij maken met fruit (appel/peer) op een sneeuwvrije plek op de grond leggen. Ook hier kun je op inspelen met fotograferen, verdekt opgesteld zitten en ze opwachten.
  • Tegen het voorjaar foerageren koperwieken meer in het bos, je zult ze dan niet meer zo snel bij een voederplaats zien.
  • In oktober kun je vooral bij de kust de grote groepen doortrekkers spotten.
  • Omdat koperwieken zo schuw zijn is een telelens aan te raden zodat je van wat verder weg kunt fotograferen. Omdat een telelens vaak wat gewicht met zich meebrengt is het verstandig om een statief of rijstzak te gebruiken.
  • In de winter fotograferen kan erg koud zijn, vooral als je voor langere tijd stil zit. Zorg daarom dat je voldoende kleding aan hebt. Het is zonde als je foto’s mislukken omdat je bibbert van de kou. Vingertoploze handschoenen of speciale fotografiehandschoenen zijn dan ook geen overbodige luxe. Bescherm jezelf en je apparatuur tegen de kou/sneeuwval/regen en gebruik een regenhoes of plastic zak. Leg de camera binnen nooit dichtbij de kachel, om condens op je body en objectief te voorkomen.

Leefomgeving

In Scandinavië leven koperwieken vooral in naaldbomen, in Nederland zie je ze voornamelijk in parken, tuinen, een wat natter weiland of bosrand.

Vindtijd

Wintergast.

Bescherming

Wettelijk beschermde soort.

Kwetsbaarheid

Wereldwijd en Europees gaat de soort in aantal achteruit.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

Helaas gaat de koperwiek in Europa (en wereldwijd) in aantallen achteruit. Het aantal koperwieken dat in Nederland en België overwintert neemt ook af. Een van de oorzaken is het weer. Koperwieken kunnen niet tegen te strenge winters of te koude zomers. Daarnaast wordt er rond de Middellandse zee (soms grootschalig) illegaal op koperwieken gejaagd.

Koperwiekteentjes… Fotograaf: Christien van der Veen

Eén reactie

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

Eén reactie

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: