Menu

Onderdeel van Pixfactory

Europese schorpioen

Het dier in kwestie heeft een behóórlijke reputatie. Over het algemeen is die niet zo best. Ten onrechte, uiteraard. Ieder dier verdient de aandacht! Maak kennis met één van de minder voor de hand liggende soorten binnen de macrofotografie: de europese schorpioen!
Typische foto voor enkel 365nm UV-licht; weinig paars strooilicht. Fotograaf: Chris Ruijter

Het is niet een dier waar je ‘even’ naar op zoek gaat. Alleen het feit al dat je ze niet in Nederland kunt aantreffen is uitdaging genoeg. De soorten binnen het geslacht Euscorpius kun je (met name) aantreffen in het zuiden van Frankrijk, Italië, Spanje en nog zuidelijker ook buiten Europa. Deze landen hebben naast het klimaat dat er heerst nóg een gemeenschappelijke deler: het zijn vakantielanden bij uitstek voor ons Nederlanders! En dat biedt kansen. Als je wilt. Als je durft!

Met lef heeft het echter niet zoveel te maken. Van de circa 2.000 soorten schorpioen die er op de wereld te vinden zijn, zijn er slechts ongeveer 25 die in meer of mindere mate gevaarlijk zijn voor de mens. En die zul je niet aantreffen als je die 1.000 tot 1.500km hebt gereden met dakkoffer en sleurhut. Dus het valt mee!

Zo ziet deze Europese schorpioen (waarschijnlijk Euscorpius tergestinus) er overdag uit. Fotograaf: Chris Ruijter

De soorten die je kunt vinden vallen grotendeels onder de noemer ‘Europese schorpioen’; ook al zien ze er wel degelijk wat verschillend uit. Het uiterlijk varieert van zwart tot strogeel en de lengte van 1,5 tot 8 cm. Wat ze gemeen hebben is dat de steek, als die al door je huid heen komt, maximaal de kracht heeft van een bijen- of wespensteek. Niet fijn, maar verre van dodelijk. Dit doen ze overigens alleen als ze zich bedreigd voelen, of als een prooi niet goed genoeg meewerkt en nog wat aanmoediging nodig heeft.

De schorpioen behoort tot de orde der Spinachtigen. Daarmee is hij verwant aan, uiteraard, spinnen, maar ook aan teken, mijten en hooiwagens. Om wat perspectief te geven: ze waren al zo’n 200 miljoen jaar op de aarde toen de dinosauriërs pas verschenen! Het zijn dieren die moeilijk te verwarren zijn met andere dieren.

Alle schorpioenen hebben dezelfde bouw: een afgeplat lichaam, twee scharen en een staart met stekel. Die stekel heeft overigens een bijzonder mooie naam: de telson.

De ‘telson’ van de schorpioen. Fotograaf: Chris Ruijter

Fototips

De Europese schorpioen is een verschijning die respect afdwingt. Het verlaagde onderstel, de stoere grijpscharen, de venijnig uitziende oogjes en last-but-certainly-not-least: de gifstekel! Allemaal onderdelen die je centraal kunt laten staan in je foto’s. Je kunt het beste wat verder af blijven met camera en lens; dat is goed voor je foto’s alsook gezond voor jezelf. Doordat het dier, voor macrofotografie-begrippen, flink aan de maat is, krijg je met wat meer afstand een wat grotere scherptediepte. En dat is welkom. Je kunt makkelijk toe met een normale macrolens, maar zelfs lenzen met minder dan1:1 vergroting zijn prima te gebruiken.

Verreweg de coolste eigenschap van de Europese schorpioen is natuurlijk dat hij, net als alle andere schorpioenen, blauw oplicht onder ultraviolet licht. Het schijnt dat ze dit gebruiken om te kijken of het nacht is, en wellicht om potentiële roofdieren af te schrikken. Het mooiste komt dat uit in het donker; als het nacht is! Bijkomend voordeel is dat de schorpioenen nu wat actiever zijn en je ze wat makkelijker kunt vinden. Ga naar dezelfde stenenbult als waar je ze in de middag ook hebt aangetroffen en schijn met je UV-zaklampje. Binnen de kortste keren zul in het holst van de nacht de ‘smurfen’ zien oplichten. Ga niet alleen op pad maar neem een fotomaatje, je vrouw of een van je kinderen mee. Dat is niet alleen gezellig, maar ook praktisch. In je eentje is het namelijk niet eenvoudig om je camera te bedienen, op tijd te zijn voordat het dier wegrent, én het UV-lampje op de juiste manier op het dier te richten. Dus naast betere foto’s heb je zo ook nog een mooi verhaal om te delen. Ik overdrijf niet als ik zeg dat ik nog een paar dagen na stuiterde toen wij ze hadden gevonden!

De twee typen UV-licht gecombineerd; 365nm en 395nm. Fotograaf: Chris Ruijter

Leefomgeving

De europese schorpioen houdt van warmte en van vocht en is nachtactief. Overdag houdt hij zich op in spleten en onder stenen of hout en laat hij zich niet zien. Uitdroging ligt immers op de loer in deze warme oorden. Mocht je het aandurven op zoek te gaan naar dit dier, dan heb je de grootste kans er eentje aan te treffen in een rommelige hoop stenen. Pak voorzichtig wat stenen op en zoek tussen pissebedden, duizend- en miljoenpoten en ander gespuis dat het daglicht niet kan verdragen. Als je mazzel hebt, vind je er eentje! In mijn ervaring zijn ze niet schuw en zullen niet, net als menig duizendpoot, direct op de loop gaan bij het zien van het eerste zonlicht. Ze gaan plat liggen en houden zich stil. Een klein tijdje. Binnen een minuut wordt toch echt wel weer een nieuw donker onderkomen opgezocht. Als je er ééntje hebt gevonden, kun je er vanuit gaan dat er méér zitten. Als je er een paar hebt gevonden, wordt het eenvoudiger in te schatten waar je ze zult aantreffen.

Vindtijd

De schorpioen is behoorlijk principieel en doet niet aan seizoenen; ze kunnen wel een jaar zonder voedsel of water! Je kunt ze dus eigenlijk altijd aantreffen, mits je goed zoekt. Wees wel voorzichtig, want hoe stoer ze er ook uitzien, het zijn tere dieren die bij een val of een verkeerde aanraking makkelijk kunnen beschadigen. Laat ze bij voorkeur hun gang gaan en pak ze niet op, ook niet met een pincet of ander gereedschap.

Bescherming

Niet beschermd

Kwetsbaarheid

Niet kwetsbaar

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

Als je besloten hebt op zoek te gaan naar de europese schorpioen, schaf dan het juiste UV-zaklampje aan. Let goed op het aantal ‘nm’ van het uitgestraalde UV-licht; 395nm is vaak te paars, doet weinig op het beest maar is veiliger voor je ogen. UV-licht op 365nm laat het dier veel feller oplichten, heeft bijna geen paars strooilicht maar let op: kijk niet in de lichtbundel bij deze zaklampen!

UV-licht gecombineerd met ‘normaal’ zichtbaar licht van een smartphone-flits. Fotograaf: Chris Ruijter

7 reacties

  1. Hallo, bij een schorpioen fotografeer je de UV-fluorescentie, dus het zichtbare licht. Je schijnt met een UV-bron, vaak een zaklampje, en de UV straling wordt door de verschillende stoffen van een dier, plant of voorwerp omgezet in een vorm van zichtbaar licht.
    Fotograferen met UV-straling en een UV-gevoelige sensor en bijpassende lens is een heel ander soort sport. En bovendien gevaarlijk omdat je zelf niets ziet van de UV straling.
    Als je gaat experimenteren met UV, hou het dan de eenvoudig verkrijgbare UV-a zaklampjes en bankbiljetten-check-tl buisjes (blacklights), zodra je met veel meer vermogen of met UV-c stralingsbronnen gaat werken, zoals bij UV lampen voor mineralogie of echte sterilisatielampen, zijn de effecten op je ogen te vergelijken met kijken naar elektrisch lassen.
    Hou het bij de eenvoudig verkrijgbare lampjes. Dat levert al heel leuke beelden op en is soms al moeilijk genoeg vanwege het weinige zichtbare licht zodat je lange belichtingstijden nodig hebt.

  2. Hoi Adri,

    de camera die ik gebruik (Pentax) heeft geen low-pass filter. Mijn maat had een spiegelloze Fujifilm en ik lees dat deze ook geen low-pass filter meer heeft. Ook hij kon gewoon deze foto’s maken. Mocht het nodig zijn dan kun je softwarematig een low-pass filter toepassen in mijn camera. Het objectief dat ik gebruikt heb is een moderne macro lens van Pentax, echter, ook met de smartphone foto’s maken ging prima. hoop dat je hier wat aan hebt,

    groeten,

    Chris.

    1. Hoi Adri,

      de camera die ik gebruik (Pentax) heeft geen low-pass filter. Mijn maat had een spiegelloze Fujifilm en ik lees dat deze ook geen low-pass filter meer heeft. Ook hij kon gewoon deze foto’s maken. Mocht het nodig zijn dan kun je softwarematig een low-pass filter toepassen in mijn camera. Het objectief dat ik gebruikt heb is een moderne macro lens van Pentax, echter, ook met de smartphone foto’s maken ging prima. hoop dat je hier wat aan hebt,

      groeten,

      Chris.

  3. Gaaf Chris! Heb je het low-pass filter (laten) vervangen door een die UV doorlaat of komt er genoeg UV door het bestaande bestaande filter. En hoe zit dat met de objectieven. Ik lees dat niet elk objectief geschikt is.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

7 reacties

  1. Hallo, bij een schorpioen fotografeer je de UV-fluorescentie, dus het zichtbare licht. Je schijnt met een UV-bron, vaak een zaklampje, en de UV straling wordt door de verschillende stoffen van een dier, plant of voorwerp omgezet in een vorm van zichtbaar licht.
    Fotograferen met UV-straling en een UV-gevoelige sensor en bijpassende lens is een heel ander soort sport. En bovendien gevaarlijk omdat je zelf niets ziet van de UV straling.
    Als je gaat experimenteren met UV, hou het dan de eenvoudig verkrijgbare UV-a zaklampjes en bankbiljetten-check-tl buisjes (blacklights), zodra je met veel meer vermogen of met UV-c stralingsbronnen gaat werken, zoals bij UV lampen voor mineralogie of echte sterilisatielampen, zijn de effecten op je ogen te vergelijken met kijken naar elektrisch lassen.
    Hou het bij de eenvoudig verkrijgbare lampjes. Dat levert al heel leuke beelden op en is soms al moeilijk genoeg vanwege het weinige zichtbare licht zodat je lange belichtingstijden nodig hebt.

  2. Hoi Adri,

    de camera die ik gebruik (Pentax) heeft geen low-pass filter. Mijn maat had een spiegelloze Fujifilm en ik lees dat deze ook geen low-pass filter meer heeft. Ook hij kon gewoon deze foto’s maken. Mocht het nodig zijn dan kun je softwarematig een low-pass filter toepassen in mijn camera. Het objectief dat ik gebruikt heb is een moderne macro lens van Pentax, echter, ook met de smartphone foto’s maken ging prima. hoop dat je hier wat aan hebt,

    groeten,

    Chris.

    1. Hoi Adri,

      de camera die ik gebruik (Pentax) heeft geen low-pass filter. Mijn maat had een spiegelloze Fujifilm en ik lees dat deze ook geen low-pass filter meer heeft. Ook hij kon gewoon deze foto’s maken. Mocht het nodig zijn dan kun je softwarematig een low-pass filter toepassen in mijn camera. Het objectief dat ik gebruikt heb is een moderne macro lens van Pentax, echter, ook met de smartphone foto’s maken ging prima. hoop dat je hier wat aan hebt,

      groeten,

      Chris.

  3. Gaaf Chris! Heb je het low-pass filter (laten) vervangen door een die UV doorlaat of komt er genoeg UV door het bestaande bestaande filter. En hoe zit dat met de objectieven. Ik lees dat niet elk objectief geschikt is.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: