Menu

Onderdeel van Pixfactory

Fototips voor de bandheidelibel

Deze soort is niet te missen. Met zijn opvallende vleugeltekening is de bandheidelibel een populaire libel bij natuurfotografen. Pas in de volle zomer kom je de bandheidelibel tegen. Bij voorkeur in kwelgebieden waar grondwater aan de oppervlakte komt. Deze zeldzame soort breidt zich gestaag uit, vooral op de zandgronden heb je kans hem aan te treffen.
Het mannetje herken je aan het rode lijf. Fotograaf: Arjan Troost

Heidelibellen lijken vaak erg op elkaar en zijn dus moeilijk uit elkaar te houden. Een uitzondering daarop is de bandheidelibel. Met de kenmerkende donkere vleugelbanden is deze soort onmiskenbaar. Zowel mannetjes als vrouwtjes hebben deze bandering. De geslachten zijn gemakkelijk uit elkaar te houden, het mannetje heeft een rood lijf, het vrouwtje is geel.

Een bandheidelibel heeft een levenscyclus van maar één jaar. Een eitje dat in de zomer is gelegd, overwintert ook als ei en komt pas uit in het voorjaar. De larven ontwikkelen zich snel en al vanaf juni begint het uitsluipen van de libellen wat doorgaat tot begin september. Bij het uitsluipen kruipt de larve uit het water langs een stengel omhoog, tot net boven het water. Na een tijdje barst het pantser van de larve open. Uit de oude huid komt de volwassen libel langzaam naar buiten. In enkele uren pompt het dier de vleugels vol lucht en dan is de jonge libel vliegklaar. Het lege huidje van de larve blijft achter op de stengel. Ze zijn vaak diep in de vegetatie verborgen en niet gemakkelijk te vinden.

De eitjes liggen vaak geconcentreerd bij elkaar in een poeltje en dus ook leven daardoor de larven en de uitsluipende libellen dicht bijeen. Zo kan het gebeuren dat je ’s morgens een hele groep vers uitgeslopen heidelibellen bij elkaar aantreft in de oevervegetatie. Een prachtig gezicht.

Heidelibellen zijn pioniers. Dat wil zeggen dat ze te vinden zijn op open nog weinig ontwikkelde gronden met extreme omstandigheden (droogte, warmte). Natuurontwikkelingsterreinen op zandgronden zijn geschikte vindplaatsen. Ze zijn gebonden aan water, vooral waar grondwater uittreedt zijn ze te vinden. Boven open water kom je ze eigenlijk niet tegen.

Hun leefgebieden komen vaak droog te staan. Niet voor niets heeft de bandheidelibel een korte levenscyclus. Het gevaar dat een plasje droogvalt in de zomer is volop aanwezig en voor die tijd moet de ontwikkeling van ei tot imago (volwassen insect) achter de rug zijn.

Vrouwtje bandheidelibel. Fotograaf: Arjan Troost

Fototips

  • Probeer te ontdekken waar bandheidelibellen leven en waar hun slaapplaatsen zijn. Neem de tijd om hun leefgebieden te verkennen.
  • Kenmerkende vindplaatsen zijn kwelgebieden met open vegetatie, zogenaamde pioniervegetaties.
  • In de vroege ochtend na een koude heldere nacht zijn ze nog niet in staat te vliegen. Vaak zijn ze met dauwdruppels bedekt. Dit is een mooi moment om te fotograferen.
  • Maak eens een detail opname van de vleugel met de kenmerkende band.
  • Door hun mooie vleugeltekening is het een geschikte libel om in tegenlicht te fotograferen. De vleugels lichten prachtig op.
  • Neem eens een bandheidelibel klein in beeld in zijn omgeving. Met de juiste lichtinval en dankzij de opvallende tekening springt de libel er toch uit.
  • Soms tref je jonge net uitgeslopen heidelibellen bij elkaar in groepjes. Heel leuk om meerdere exemplaren in één beeld te vangen.
Een detail van de vleugel. Fotograaf: Arjan Troost

Leefomgeving

Beekjes, sloten, moerassen, natuurontwikkelingsterreinen met open vegetatie waar grondwater uittreedt (kwel).

Vindtijd

Piek van eind juli tot begin september.

Bescherming

Niet wettelijk beschermd.

Kwetsbaarheid

Vrij zeldzaam, maar neemt toe.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

3 reacties

  1. De kans is groot dat bij het “schonen” ook larven en uitsluipers verloren zijn gegaan. En bandheidelibellen willen daarnaast wel graag wat vegetatie, jammer dat ze er daardoor niet meer zijn. De kans is er wel dat ze er volgend jaar weer terugkomen, de omstandigheden (kwel) zijn kennelijk goed en de vegetatie is nu meer open geworden en dat is wel weer een gunstige factor. Groet, Ron

  2. Beste Ron,
    Duidelijk artikel en mooie foto’s.
    Op de verspreidingskaart wordt aangegeven dat op Landgoed De Emelaar nabij Achterveld veel bandheidelibellen voorkomen.
    Enkele weken geleden was ik daar en was toen getuige dat men(?) met groot materieel de complete vegetatie aan het weghalen was.
    Na jouw artikel gelezen te hebben, ben ik vanmorgen opnieuw naar dit gebied gereden en nog steeds is het op die bewuste plek één grote lege vlakte aan. Van enig leven helaas geen enkel teken.
    Ik schrijf dit om mede fotografen, die overwegen op deze plek de bandheidelibel te gaan fotograferen, hiervan in kennis te stellen. Aan hen uiteraard de keuze al dan niet te gaan. Het kan natuurlijk ook zijn dat ik beide keren met mijn neus heb gekeken 😉

    1. Klopt inderdaad Hans! Wij zijn vorige week na meer dan twee uur rijden tevergeefs naar het veldje gegaan. Dit zag er compleet anders uit dan vorig jaar. Erg jammer. Ook wij hebben niets meer gezien …. of ook met ons neus gekeken ?

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

3 reacties

  1. De kans is groot dat bij het “schonen” ook larven en uitsluipers verloren zijn gegaan. En bandheidelibellen willen daarnaast wel graag wat vegetatie, jammer dat ze er daardoor niet meer zijn. De kans is er wel dat ze er volgend jaar weer terugkomen, de omstandigheden (kwel) zijn kennelijk goed en de vegetatie is nu meer open geworden en dat is wel weer een gunstige factor. Groet, Ron

  2. Beste Ron,
    Duidelijk artikel en mooie foto’s.
    Op de verspreidingskaart wordt aangegeven dat op Landgoed De Emelaar nabij Achterveld veel bandheidelibellen voorkomen.
    Enkele weken geleden was ik daar en was toen getuige dat men(?) met groot materieel de complete vegetatie aan het weghalen was.
    Na jouw artikel gelezen te hebben, ben ik vanmorgen opnieuw naar dit gebied gereden en nog steeds is het op die bewuste plek één grote lege vlakte aan. Van enig leven helaas geen enkel teken.
    Ik schrijf dit om mede fotografen, die overwegen op deze plek de bandheidelibel te gaan fotograferen, hiervan in kennis te stellen. Aan hen uiteraard de keuze al dan niet te gaan. Het kan natuurlijk ook zijn dat ik beide keren met mijn neus heb gekeken 😉

    1. Klopt inderdaad Hans! Wij zijn vorige week na meer dan twee uur rijden tevergeefs naar het veldje gegaan. Dit zag er compleet anders uit dan vorig jaar. Erg jammer. Ook wij hebben niets meer gezien …. of ook met ons neus gekeken ?

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: