Menu

Onderdeel van Pixfactory

Otter

Tot het begin van deze eeuw was het vrijwel uitgesloten dat je in Nederland of België een wilde otter voor de lens zou krijgen. Vervuild water, autoverkeer, visfuiken en vervolgingen hadden hun tol geëist: de otter was op de Rode Lijst terechtgekomen als “Verdwenen in Nederland”. Uitgestorven dus. In 2002 is daarom gestart met een otter-herintroductieprogramma in de Weerribben en werden de eerste vijf otters uit Zweden en Letland losgelaten. Daarnaast werd landelijk veel energie gestoken in het verbeteren van de kwaliteit van het leefgebied en waterkwaliteit en in de aanleg van faunapassages. Het werd een succesverhaal. In Nederland ging het zó goed met de otter dat deze van de Rode Lijst af is gehaald! In België is de soort nog steeds zeldzaam, maar ook daar neemt het aantal waarnemingen toe.
Otterportret
Otterportret. Fotograaf: Luc Hoogenstein
Otter verlaat de oever op een vaste plek in het riet
Otter verlaat de oever op een vaste plek in het riet. Fotograaf: Luc Hoogenstein

De otter is een van de grootste inheemse marterachtige, met een kop-romplengte tussen de 60 en 95 cm en een staartlengte tussen de 35 en 50 cm. Met z’n maximum gewicht van 12kg is de otter ook nog eens een zwaargewicht, die in gewicht enkel wordt voorbijgestreefd door de das. Het slanke lijf en dichte harenpakket is perfect voor het onder water jagen op vissen, rivierkreeften en andere prooien. De voor- en achterpoten zijn voorzien van zwemvliezen waardoor otters zich snel en wendbaar onder water kunnen bewegen. Op het land zijn ze een stuk minder snel en wendbaar.

Etende otter
Etende otter. Fotograaf: Luc Hoogenstein

Otters zijn nachtdieren en verplaatsen zich soms vele kilometers tijdens hun nachtelijke zwerftochten. Het zijn, gek genoeg, dieren die zich liever over het land bewegen dan in het water. Dat is ook de reden waarom ze regelmatig dood worden gereden. Als een watergang onder een weg geen oevers of looprichels heeft, dan gaat de otter het land op om zo aan de andere kant van de weg te komen. Tegenwoordig zijn veel plekken waar regelmatig otters werden doodgereden voorzien van tunnels en begeleidende hekken, waardoor het aantal slachtoffers op die specifieke locaties drastisch verminderd is. Maar nog steeds komt een groot deel van onze otters aan z’n einde op een weg: maar liefst rond de 25% van de otters sterft jaarlijks onder de wielen van een auto.

Een aangereden otter vlakbij het Naardermeer
Een aangereden otter vlakbij het Naardermeer. Fotograaf: Luc Hoogenstein
Otterwissel naar een veilige onderdoorgang onder een weg in de Weerribben
Otterwissel naar een veilige onderdoorgang onder een weg in de Weerribben. Fotograaf: Luc Hoogenstein

Otters worden in hun tweede levensjaar geslachtsrijp. Of een paartje dan ook daadwerkelijk aan de slag gaat met het produceren van jongen is sterk afhankelijk van drie factoren: rust, ruimte en voedsel. De territoriumgrootte wordt gemeten aan de hand van het aantal kilometers geschikte oever. Dit kan een paar kilometer zijn als er veel voedsel voorhanden is, maar is meestal veel langer tot zo’n 40km. De twee tot drie blind geboren jongen worden meestal geboren in de lente en de zomer in een bedekt nest, vaak onder pitrus of een boomstronk. Het mannetje is dan al vertrokken en speelt geen rol in de opvoeding. Om de paar weken neemt de moeder ze mee naar een nieuw nest om te voorkomen dat het oude nest wordt ontdekt door een vos of kat. Na twee tot drie maanden krijgen de jongen een waterdichte vacht en gaan ze met moeder op pad om te leren jagen en samen te spelen. Na ongeveer een jaar zijn ze oud genoeg om zelf de wereld in te trekken en jaagt moeder ze weg. In het wild worden otters gemiddeld drie tot vier jaar oud, maar uit gevangenschap zijn otters bekend die 22 jaar oud zijn geworden.

Op het land is een otter veel minder snel dan in het water
Op het land is een otter veel minder snel dan in het water. Fotograaf: Luc Hoogenstein

Sinds de herintroductie van de otter is het de soort, met horten en stoten, uiteindelijk voor de wind gegaan. De populatie in de Weerribben werd een bron voor de rest van Nederland. Jonge otters moesten de Weerribben verlaten omdat het gebied te klein voor alle otters was geworden en verspreidden zich in de richting van Friesland, Overijssel en Flevoland. Ook bereikten otters uit Duitsland ons land, wat weer goed was voor de genetische diversiteit. De opmars gaat gestaag door. Zo werd in 2017 de eerste otter in het Naardermeer in Noord-Holland vastgesteld en konden daar in 2021 de eerste otterjongen verwelkomd worden. Zelfs midden in steden zoals Zwolle wonen al otters en de soort staat inmiddels ook voor de poorten van Amsterdam. Ondertussen zijn bijna alle andere provincies bereikt. Als laatste is Zeeland bereikt, in 2022.

Fototips

  • De belangrijkste tip voor het fotograferen van een otter: geduld, geduld, geduld. Verdiep jezelf in het gedrag van otters, leer sporen herkennen zoals loopsporen en otterspraints en ga vaak naar een gebied waar je otters zou kunnen treffen.
  • Bewolkt weer is gunstig voor het fotograferen van otters. Je hebt dan minder last van schitteringen op het water en harde contrasten.
  • Timing is alles. Het beste is de (vroege) ochtend en late avond omdat de otters dan het meest actief zijn en de zon is nog niet zo krachtig.
  • Gebruik een telelens of een sterke zoomlens, zodat je op afstand van de otter kan blijven en ze zonder verstoring kunt fotograferen.
  • Maak in de Weerribben gebruik van bestaande vogelkijkhutten bij waterplassen. Als je ergens een otter kunt zien, dan is het hier wel.
  • Probeer niet alleen beeldvullende foto’s te maken, maar maak ook foto’s van otters in een groter geheel. Door het landschap waar de otter zich bevind in de foto te betrekken krijgt de foto een tweede laag, waardoor je een verhalende foto kunt maken.

Leefomgeving

moerassen, brede waters en sloten

Vindtijd

Het hele jaar door

Meer weten?

Bescherming

Beschermd

Kwetsbaarheid

Staat niet meer op de Rode lijst

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

Het is erg moeilijk om in het wild een otter vast te leggen. Een hele goede plek om toch foto’s van otters te kunnen maken is Natuurpark Lelystad van het FlevoLandschap, aan de Vlotgrasweg 11 in Lelystad. Bijkomend voordeel: in het natuurpark zijn nog meer inheemse soorten van nabij te bekijken en te fotograferen zoals wilde zwijnen en edelherten.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: