Spreeuw

De meest voorkomende tekst onder een spreeuwenfoto is iets in de trant van: “een spreeuw ís helemaal niet zwart!” Of: “een onooglijke vogel, maar als je hem dan goed bekijkt is-ie eigenlijk prachtig!” Alsof iedereen zich een beetje verontschuldigt: “sorry, ik heb een spreeuw gefotografeerd.” Of is het meer naar de spreeuw toe een sorry? “Sorry spreeuw, dat ik je nu pas echt bekijk.” Maar áls een spreeuw al zwart is, dan is het wel het mooiste zwart op aarde.
De spreeuw is een verrassend kleurrijke vogel.
Als je niet van felle kleuren houdt, blijf dan op een afstandje, of knijp je ogen een beetje dicht. Fotograaf: Arno ten Hoeve

Het spreeuwt!

Spreeuwen spreeuwen het liefst met zijn allen. Het zijn net smurfen, die spreeuwen ook alles samen. Ze lijken wel chronische verlatingsangst te hebben. Je ziet ze nooit alleen. Buiten het broedseizoen vormen ze grote groepen. In de herfst komen er nog meer spreeuwen bij vanuit noordelijke landen. Soms bestaat een zwerm uit enkele miljoenen exemplaren! Dat is een waar natuurverschijnsel. De zon wordt soms letterlijk verduisterd.

Groepen spreeuwen bewegen als een groot levend wezen. Rechts in de groep zie je de eerste vogels hun slaapboom in dwarrelen. Fotograaf: Arno ten Hoeve

Synchroonbroeden

Ergens in april weerklinkt er uit zo’n spreeuwenwolk een oorverdovend: NU! Het startsein voor het broedseizoen. Dit is het enige moment in het jaar dat spreeuwen met zijn tweeën zijn. Overal zie je opeens paartjes spreeuwen vliegen met strootjes en ander nestmateriaal. Ze broeden onder jouw dak of in andere gaten en holten, bijvoorbeeld in bomen of in nestkasten. De eieren worden een kleine twee weken bebroed. Al heel gauw na het uitkomen hoor je de jonge spreeuwen bedelen. Een continu ratelend, bijna gorgelend geluid komt uit de nestholte. Na drie weken vliegen de jongen uit. Niet alleen bij jou onder het dak, maar ook bij de overburen. En ook in de straat ernaast. En in een dorp verderop. Nederland wordt overspoeld door spreeuwenfamilies: bedelende jonge vogels en drukke ouders die zich bij steeds groter wordende groepen aansluiten op zoek naar voedsel. Ze struinen elk weiland af op zoek naar emelten en andere larven en dierlijk materiaal. Na zes stillere weken spreeuwt het gelukkig weer in Nederland!

Spreeuwen zijn nooit stil

Vanaf hun eerste gepruttel in het nest houden spreeuwen eigenlijk nooit hun mond. Contactroepjes, alarmroepjes, geruzie en gebabbel, het is nooit stil in een spreeuwengroep. Maar mannen zingen echt prachtig! Een spreeuwenman heeft wel tot 70 verschillende geluiden die hij aan elkaar breidt tot één weergaloos lied. Hij imiteert allerlei geluiden van andere vogels, maar ook beltonen, mechanische geluiden en zelfs mensen. Blijf even een paar minuten luisteren als er een spreeuw aan het zingen is. Het is echt geweldig. Ze klepperen zelfs met hun snavel, net als ooievaars. En vergeet tijdens het luisteren ook niet te kijken. Een zingende spreeuw die echt enthousiast is, klappert met zijn vleugels.

 

Deze spreeuw kwam in het voorjaar thuis, maar zijn deur was dichtgestoffeerd. Na een beetje gepulk, kon hij gelukkig weer zijn huis in. Fotograaf: Arno ten Hoeve

Fototips

Variatie

Het is een leuke uitdaging om alle verschillende kleden van spreeuwen goed vast te leggen. Spreeuwen lijken zwart, maar ze hebben prachtige, iriserende kleuren wanneer de zon erop schijnt. Hun broedkleed is glanzend paars, groen en blauw. In de winter hebben ze grote, lichte stippen. Jonge spreeuwen zijn geheel bruingrijs; na een tijdje krijgen de pubers volwassen veren, eerst op de buik, als laatste de kop. Aan het eind van de zomer zie je alle kleedvariaties door elkaar lopen.

Groepen

Een groep spreeuwen fotograferen. Dat moet je gewoon ooit gedaan hebben in je leven. Elk jaar (vooral in het winterhalfjaar) zijn er overal in Nederland en België grote slaapplaatsen. Maar het is niet gezegd dat die elke keer op dezelfde plek zijn. Wanneer je zo’n plek hebt gevonden (of er van hebt gehoord), ga er dan ruim voor zonsondergang naartoe. Wandel om de slaapbomen heen. Kijk door je zoeker. Bepaal mooie achtergronden. Kijk waar de zon ondergaat. Zo ben je voorbereid op het spektakel dat komen gaat. Je hebt geen dikke telelens nodig (tenzij je op heel grote afstand staat). Het is moeilijk te zeggen welke lens je nodig hebt. Laten we zeggen: van 15 tot 300 millimeter is goed. Een zoomlens is wel handig. Experimenteer met lange sluitertijden, tegenlicht, over- en onderbelichten. Betrek het landschap erin. Isoleer een klein deel van een grote groep. Schiet veel! En laat je imponeren door het gesuis van honderduizenden vleugels.

Leefomgeving

Overal.

Vindtijd

Het hele jaar.

Meer weten?

Bescherming

De spreeuw is wettelijk beschermd.

Kwetsbaarheid

Moderne huizen bieden nauwelijks nestgelegenheid; hang dus een nestkast op.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

Miljoenen spreeuwen in de groep bewegen als één organisme. Als een volmaakte ‘wave’ in de lucht. Waarom botsen ze nooit per ongeluk? Dat komt doordat elke spreeuw alleen maar let op zijn directe voorganger(s). Als die naar links beweegt, volgt hij direct en zonder na te denken.

3 reacties

  1. Beste mensen,
    ik vind de foto van de zwerm spreeuwen die in het nieuwste nummer van Vogels is verschenen geweldig. Auteur Loes Belovics.
    Is een afdruk ervan te bekomen, op minimaal A3-formaat?
    Alvast dank voor je reactie,
    Paul

  2. Spreeuwen: fantastische vogels die je vrolijk maken. Maandag hoorden we een kip in de taxus, maar wij hebben geen kippen….. Het was natuurlijk een spreeuw die een prachtige imitatie gaf!

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

3 reacties

  1. Beste mensen,
    ik vind de foto van de zwerm spreeuwen die in het nieuwste nummer van Vogels is verschenen geweldig. Auteur Loes Belovics.
    Is een afdruk ervan te bekomen, op minimaal A3-formaat?
    Alvast dank voor je reactie,
    Paul

  2. Spreeuwen: fantastische vogels die je vrolijk maken. Maandag hoorden we een kip in de taxus, maar wij hebben geen kippen….. Het was natuurlijk een spreeuw die een prachtige imitatie gaf!

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: