Torenvalk, de biddende roofvogel

Als kind naar school fietsend over een eindeloos lijkende weg, zag ik ze bijna elke dag biddend boven de weilanden. Het was tot voor kort dan ook de meest voorkomende roofvogel van Nederland, maar hij is intussen van zijn troon verstoten door de buizerd.

De torenvalk is een 30 tot 38 centimeter ‘grote’ roofvogel uit de familie der valken. Het mannetje torenvalk herken je aan zijn grijze staart en kop waarin de gele oogring prachtig uitkomt. Vrouwtjes en jonge torenvalken zijn te herkennen aan de opvallend dwarsgestreepte bovendelen en bruine staart. Beide hebben ze een lange, zwart gebandeerde staart. Deze uiterlijkheden onderscheid ze van de in Nederland voorkomende slechtvalk, boomvalk, smelleken en een verdwaalde roodpootvalk. De torenvalk kent elf ondersoorten, maar deze komen niet in Europa voor.

De torenvalk is in Nederland jaarrond aanwezig, in het oosten van Europa komen ze voor als zomergast. Je ziet ze voornamelijk biddend op tien tot honderd meter hoogte boven open gebieden en wegbermen, maar ook boven stedelijk gebied. Terwijl ze biddend hun terrein afzoeken verandert constant de hoek van de staart ten opzichte van de grond door de wind. In combinatie met vliegensvlugge vleugelslagen kunnen ze minutenlang met hun kop stil hangen op zoek naar hun favoriete snack: de woel- of veldmuis, maar ook kikkers, kevers en kleine vogeltjes worden gegeten. De stijgvlucht, het bidden en de stootvlucht is voor de natuurfotograaf een waar natuurspektakel om vast te leggen. Je kunt ze ook treffen op uitkijkplaatsen zoals paaltjes en elektriciteitsmasten, waarbij ze hun prooi detecteren op afstand. Een gaaf moment is het verorberen van hun prooi vastgeklemd tussen de klauwen op een paaltje, maar ze kunnen ze hun prooi ook in de lucht opeten.