Vliegenzwam

Het is de paddenstoel der paddenstoelen, zoals elk kind hem tekent, rood met witte stippen, onweerstaanbaar voor kabouters en natuurfotografen. Geef het maar toe: elk jaar opnieuw moét je hem er weer een keer opzetten, al is het voor de duizendste keer. De onmiskenbare vliegenzwam.
Vliegenzwammen
De vliegenzwam vind je vaak in groepen. Fotograaf: Jan Boer

Er zijn mensen die zeggen dat de vliegenzwam een delicate smaak heeft. Toch is het maar beter de paddenstoel met rust te laten, want het is een giftige soort. Vooral de rode hoed bevat veel werkzame stoffen waaronder enkele met hallucinerende eigenschappen. Niet voor niets valt deze ‘paddo’ onder de opiumwet.

De vliegenzwam is lid van het paddenstoelengeslacht der Amanieten. Daar vallen beruchte familieleden onder, zoals de uiterst giftige groene knolamaniet. Een enkele knolamaniet is genoeg om een mens te doden, maar zo bont maakt de vliegenzwam het gelukkig niet. Wel werd vroeger de rood met witte stippen hoed in een schaaltje gelegd om vliegen te lokken die er van snoepten en prompt doodgingen.

De vliegenzwam vind je vooral in de buurt van berken, beuken en eiken. Dat is niet voor niets. De schimmeldraden onder de grond hebben een intieme verhouding met de wortels van deze bomen, ze groeien om de haarvaten van de wortels heen. Boom en zwam kunnen niet zonder elkaar! Een mooi voorbeeld van symbiose.

Fototips

De opvallende rood met witte kleuren van de vliegenzwam maken hem tot een geliefd foto-object. Vaak groeien de paddenstoelen in groepen, wat erg leuk is voor een overzichtsfoto. Gebruik een groothoeklens om zo’n groepje in de omgeving vast te leggen.

Vliegenzwammen kennen verschillende stadia. Ze beginnen als een soort ei, waar de paddenstoel uit groeit. Eerst is de zwam nog bolvormig, later strekt de hoed zich uit en wordt platter. Hoe ouder de zwam, hoe doffer of bleker de hoed en ook komen er vaak scheuren in. Ook de regen doet de paddenstoel geen goed, de kleur verbleekt en de witte stippen spoelen weg. Meerdere stadia in één beeld brengen is een kunst op zich, maar wel aansprekend.

Let eens op de jonkies: het zijn grappige bolletjes waar het rood nog maar net door het barstende witte omhulsel komt.

Een enkele paddenstoel in beeld brengen vraagt enig nadenken. Wil je de kleurige hoed laten zien of juist de paddenstoel in zijn geheel? Voor de hoed is het nodig de paddenstoel meer van boven te benaderen. Recht van boven is er niets van de steel te zien, maar vestigt alle aandacht op de rood-met-witte schijf. Schuin van boven zie je de hoed goed en is ook de onderkant van de steel in beeld. Een markant deel is de beurs, waar de paddenstoel uitgroeit.

Wil je de hele paddenstoel in beeld brengen inclusief interessante delen als de beurs en het manchet om de steel, dan moet je plat. Zuinig zijn op je fototoestel, leg er wat plastic onder. Voor een goed beeld is een hoekzoeker handig als je toestel geen opklapvenstertje heeft.

Vanuit laag standpunt zie je niet zo veel meer van de hoed. Probeer rekening te houden met voor en achtergrond om het beeld interessant te maken. Mooi licht in de achtergrond of wat kleurige bladeren vaag in de voorgrond doen wonderen.

Wil je de plaatjes onderaan de hoed mooi in beeld krijgen, dan kan een spiegel handig zijn. Je fotografeert dan via de spiegel de onderzijde. Experimenteer met de hoek waarin je fotografeert. Vanuit sommige hoeken krijg je een mooi beeld, maar iets te schuin levert de spiegel een lelijke vertekening in je foto op, doordat de randen dubbel te zien zijn. Soms vind je een omgevallen paddenstoel. Die zijn natuurlijk ook heel handig voor het in beeld brengen van de onderzijde.

Zoom eens in op de details! Een macrolens is dan een prettig hulpmiddel. De witte stippen, een beschadiging aan de rand van de hoed, het manchet, de plaatjes, de vliegenzwam heeft details te over om je op uit te leven.

Leefomgeving

Vooral in de buurt van berken, eiken en beuken.

Vindtijd

juli – late herfst.

Meer weten?

Bescherming

Niet beschermd.

Kwetsbaarheid

De ondergrondse zwamvlok is gevoelig voor betreding. Trap de grond rondom de vliegenzwam daarom niet helemaal plat.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: