Menu

Onderdeel van Pixfactory

Vuurlibel

In Zuid-Europa staat zijn wieg. Hij geeft de kleur rood een nieuwe dimensie. Zijn harde lak glanst in het zonlicht. Waar hij komt maakt hij indruk. Iedereen kijkt om. En hij is snel. Heel snel. Maak kennis met de Ferrari onder de libellen: de vuurlibel.
Knalrood mannetje vuurlibel. Fotograaf: Chris Ruijter

De Vuurlibel is bezig aan een opmars in noordelijke richting. Waar hij eerst alleen voorkwam ten zuiden van onze landsgrens wordt hij nu veelvuldig door het hele land gezien. Zelfs de noordelijke provincies heeft hij nu gekoloniseerd. Zijn status van ‘zeldzaam’ is dit jaar zelfs opgeschaald naar ‘vrij algemeen’. De kans om een Vuurlibel aan te treffen is dus groter dan ooit!

De Vuurlibel is, zoals zijn naam al doet vermoeden, rood. Vuurrood. Althans, het mannetje. Als hij op kleur is, ‘uitgekleurd’ heet dat, dan is alles rood. De kop, de poten, het borststuk, het achterlijf. Alles. Behalve de onderzijde van de ogen. Die is prachtig hemelsblauw. Ook kenmerkend voor de Vuurlibel zijn de oranje vlekken aan het begin van de vleugels.

Het vrouwtje moet het doen met bruin. Net als jonge, nog niet uitgekleurde mannetjes overigens. Maar vergis je niet. Het is een bijzondere tint bruin die je, als je dat eenmaal hebt gezien, niet zo snel meer vergeet. Zachte karamel met een vleugje melkchocolade. De combinatie van dit bruin, de oranje vlekken en de blauwe onderzijde van de ogen maakt ook van het vrouwtje een spectaculair uitziende libel.

Er is enige gelijkenis met de familie van de heidelibellen. Mannetjes van de bloedrode (Sympetrum sanguineum) en steenrode heidelibel (Sympetrum vulgatum) kunnen wel verward worden met de vuurlibel en ook het vrouwtje heeft wel wat weg van de vrouwtjes van deze soorten. Onderscheidende kenmerken zijn onder andere de blauwe onderzijde van de ogen en de afgeplatte vorm van het achterlijf. Als je ze naast elkaar zet, wat in het veld altijd lastig is, zul je zien dat de kleur van de vuurlibel ongeëvenaard is. Het scharlaken rood is zó rood, dat je je afvraagt hoe iets uit de natuur zó rood kan zijn.

Detailopname van de ‘motor’ van de libel.
Detailopname van de ‘motor’ van de libel. Fotograaf: Chris Ruijter

De vuurlibel houdt van warmte. Niet voor niets maakt hij zijn optrek nu het klimaat steeds warmer lijkt te worden. Zijn habitat bestaat uit allerlei wateren zoals vennen, poelen en sloten, al dan niet met veel begroeiing er in. Voorwaardes lijken in ieder geval zon en warmte te zijn. Het is een soort die vanaf vaste zitplaatsen zijn snelle vluchten maakt. Ook zitten ze veelvuldig op het kale zand, met als voorwaarde dat dat zand voldoende is opgewarmd. Het zijn snelle vliegers en gedragen zich territoriaal tegenover andere mannetjes. Het vrouwtje wordt bij het leggen van de eitjes, dat zij doet door al vliegend haar achterlijf in het water te dippen, vaak door het mannetje beschermd.

Fototips

Wat het maken van foto’s betreft verschilt de vuurlibel niet veel van andere libellen. Het rood van het mannetje kan nog wel eens lastig zijn om vast te leggen, vooral als de zon schijnt. Je kunt dan beter iets onderbelichten zodat de details bewaard blijven. Op wat meer bewolkte dagen zijn ze iets minder actief en bieden de ‘zitplaatsen’, mits je daar bij kunt komen, een kans. Benader zéér voorzichtig en rustig en maak geen onverwachte of schokkerige bewegingen. Het kan zelfs de moeite lonen om hierbij je fototoestel al vóór je hoofd te houden. Zo ziet de libel niet twee ogen van voren: het kenmerk van een roofdier.

Het beste, of meest eenvoudige moment om deze soort te fotograferen, is natuurlijk de vroege ochtend. Na een warme dag en een koude nacht zitten ze stil en zijn ze nog koud. De dauw op het dier zorgt voor mooie schitteringen en door met tegenlicht te werken kun je mooie bokeh-cirkels tevoorschijn toveren. Speel met je diafragma-instelling zodat je kunt bekijken welke richting je op wilt met je beeld.

Je weapon of choice zal hierbij al snel je macrolens zijn maar schroom niet, zeker als je zo vroeg in de ochtend best even de tijd hebt, een andere invalshoek te proberen. Een wat grotere hoek of wat meer afstand kan ook leuk uitpakken! Kijk daarbij goed naar de achtergrond en omgeving en experimenteer.

Leefomgeving

Allerlei wateren, poelen, sloten. Warme plekken.

Vindtijd

De vliegtijd van de vuurlibel loopt grofweg van begin mei tot begin oktober, met een piek van half juni tot begin augustus. De overwintering vindt plaats als larve en de ontwikkeling van het eitje voltrekt zich in 9 tot 10 weken.

Bescherming

Niet wettelijk beschermd.

Kwetsbaarheid

Niet kwetsbaar.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

Zoals bij veel libellensoorten bestaan er ook bij de vuurlibel zogenaamde ‘andromorphe’ vormen. De meest opvallende, of eigenlijk juist weer niet als je even snel kijkt, is de rode variant van het vrouwtje. Deze wordt al snel als mannetje bestempeld. Het aanwezig zijn van een legschede, een iets driehoekig gevormd orgaan aan de achter-onderzijde van het achterlijf, verraadt dan dat het tóch om een vrouwtje gaat.

Een ‘andromorphe’ vorm van een vrouwtje Vuurlibel; rood gekleurd, maar de legschede verraadt haar ware aard.
Een ‘andromorphe’ vorm van een vrouwtje vuurlibel; rood gekleurd, maar de legschede verraadt haar ware aard. Fotograaf: Rob Zweers

4 reacties

  1. Lekker vlot geschreven in!formatief verhaal en prachtige inspirerende beekden erbij. Ik weet deze schoonheden inmiddels te vinden, maar ik zal weer moeten wachten tot volgend jaar want vanochtend zat er niets meer.
    Groeten Loes

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

4 reacties

  1. Lekker vlot geschreven in!formatief verhaal en prachtige inspirerende beekden erbij. Ik weet deze schoonheden inmiddels te vinden, maar ik zal weer moeten wachten tot volgend jaar want vanochtend zat er niets meer.
    Groeten Loes

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: