Spechtinktzwam

De spechtinktzwam is onmiskenbaar. De zwart-witte tekening doet denken aan het verenkleed van de grote bonte specht. Deze mooie paddenstoel staat op het wensenlijstje van menig natuurfotograaf. Je hebt wel wat geluk en geduld nodig, want heel algemeen is deze schoonheid niet.
Spechtinktzwam
Werk met geringe scherptediepte om de hoed scherp te houden en voor- en achtergrond te laten vervloeien. Fotograaf: Ron Poot

De spechtinktzwam is lid van een grote familie, de inktzwammen. Hiertoe behoren heel veel kleine en fragiele paddenstoeltjes die bovendien erg op elkaar lijken. De spechtinktzwam is een buitenbeentje: het is een relatief grote soort en door zijn bonte uiterlijk gemakkelijk herkenbaar. Wat alle inktzwammen met elkaar gemeen hebben: ze zijn prachtig om te fotograferen. Een bekend fotogeniek lid van de inktzwammenfamilie is het hazenpootje.

Het is een soort die leeft van dood materiaal in de grond, een saprofyt. Hij heeft daarom graag veel humus en dood blad in de omgeving. Het liefst groeit hij in loofbossen met een rijke grond, een bodem met kalk of leem.

In de vroege herfst kun je hem al tegenkomen. Wat geluk heb je wel nodig, want heel algemeen is de spechtinktzwam niet. Zodra het begint te vriezen zijn we hem kwijt, want daar kan deze tere paddenstoel niet tegen.

Een kenmerk van inktzwammen en dus ook van de spechtinktzwam is, dat de sporen niet zomaar uit de plaatjes onder de hoed vallen. De hoed vervloeit tot een inktachtige massa en daarin zitten de sporen. Een dier dat in aanraking komt met deze plakkerige troep kan gemakkelijk besmeurd raken en meehelpen de sporen te verspreiden.

Spechtinktzwam
De inktdruppels die van de hoed afdruipen zijn een interessant detail. Fotograaf: Ron Poot

Fototips

  • Vaak groeien inktzwammen in groepjes. Zie je er een, dan zijn er vermoedelijk meer in de buurt. Kijk daar eerst naar voor je begint te klikken. Enerzijds om een goede keuze te maken, maar ook om alert te zijn dat je niet onbewust andere exemplaren omver loopt.
  • Je kunt spechtinktzwammen goed van enige afstand fotograferen. Ze zijn groot genoeg en ze steken mooi af tegen de herfstkleuren in het bos. Geef de paddenstoel de ruimte en betrek die mooie herfstomgeving in je beeld!
  • Je kunt een los exemplaar van de omgeving isoleren door te werken met een macrolens met open diafragma. Dan is de hoed met de zwart-wit tekening scherp en voor- en achtergrond vervagen mooi.
  • Fotografeer vanaf laag standpunt om het licht van de bosrand, het bokeh in de boomkruinen en de vervagende kleuren in de achtergrond optimaal te gebruiken.
  • Wees voorzichtig als je dicht in de buurt van de zwammen bent. Het zijn bedreigde paddenstoelen en je kunt de onzichtbare zwamvlok in de bodem gemakkelijk beschadigen. Verstoor de bodem zo min mogelijk.
  • Werk vanaf statief om van dichtbij te fotograferen. De bossen zijn vaak donker en zo voorkom je bewegingsonscherpte. En je kunt door het gebruiken van een driepoot verstoring van de bosbodem beperken.

    Spechtinktzwam
    Klein en groot. Op de achtergrond een bijna vergane spechtinktzwam. Fotograaf: Ron Poot

Leefomgeving

Loofbossen met wat leem of kalk in de bodem en een rijke humuslaag. Vaak nabij beuken.

Vindtijd

September – november

Bescherming

Niet wettelijk beschermd.

Kwetsbaarheid

Vrij zeldzaam. De soort staat op de rode lijst van bedreigde paddenstoelen. Voorzichtig benaderen om de ondergrondse zwamvlok niet te beschadigen.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

In het Nederlands is de paddenstoel vernoemd naar de grote bonte specht. De wetenschappelijke naam ‘picacea’ verwijst echter naar een andere vogel, namelijk de ekster (in het latijn Pica pica). Ook in het Engels zit de ekster in de naam, Magpie Inkcap. Letterlijk vertaald: ekster-inktzwam.

2 reacties

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

2 reacties

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: